Νέο αντικείμενο στο ΠΛΙ

Το σπάνιο πανωφόρι από γκριζογάλανο καμηλό ύφασμα, με τα περίτεχνα τερζήδικα κεντήματα, δωρεάς Αριστείδη-Νικόλαου Γιαννόπουλου, μετά την έκθεση "Ιωάννα Παπαντωνίου 'Ντουλαμάς' ο μεγαλοπρεπής", πήρε τη θέση του στο Μουσείο "Β. Παπαντωνίου", στο Ναύπλιο.

Το πανωφόρι ανήκε στην προγιαγιά του δωρητή Κωνσταντίνα Γιαννοπούλου, το γένος Μαυρόπουλου, που ήταν σύγχρονη της βασίλισσας Αμαλίας και ζούσε στο Ναύπλιο.

Σύμφωνα με την Ιωάννα Παπαντωνίου, ενδυματολόγο-σκηνογράφο, πρόεδρο του ΠΛΙ, το σχήμα του πανωφοριού το συναντάμε κυρίως στην Πελοπόννησο, αλλά και στα Ιωάννινα, και είναι γνωστό με το όνομα «κοζόκα». Η προέλευση της λέξης μας είναι άγνωστη και οι διάφορες ερμηνείες της δεν δικαιολογούν, σύμφωνα με την έως τώρα έρευνά μας, αυτόν τον όρο. 

Η «κοζόκα» θα πρέπει να συνδυαζόταν με τα εξής εσωτερικά ενδύματα: βράκα, πουκάμισο, επιστήθιο, αντερί ή φόρεμα.

Ενδυμασία με «κοζόκα», που φυλάσσεται στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, φοράει στη σπάνια φωτογραφία με τις κυρίες της αυλής της βασίλισσας Αμαλίας, η Φωτεινή Γενναίου Κολοκοτρώνη το γένος Τζαβέλλα.

Τη βασίλισσα Αμαλία έραβε ο διάσημος από την εποχή της Τουρκοκρατίας Ναυπλιώτης ράφτης Σταύρος Κρεμμύδας και το πανωφόρι ίσως να είναι ραμμένο από αυτόν. Υπάρχει όμως και η περίπτωση να έραψε το πανωφόρι ο σύζυγος της Κωνσταντίνας Νικόλαος Γιαννόπουλος, επίσης ράφτης της εποχής.

Για την ιστορία, ο Σταύρος Κρεμμύδας είναι επίσης και ο δημιουργός της ενδυμασίας με φουστανέλα του βασιλιά Όθωνα. Ο Όθωνας, μετά από παραίνεση του πατέρα του Λουδοβίκου της Βαυαρίας, αποφάσισε να ντύνεται με τη φορεσιά των Ελλήνων και αναζήτησε τον καλύτερο ράφτη για να τη φτιάξει. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο δήμαρχος του Ναυπλίου Σπύρος Παπαλεξόπουλος, του σύστησε τον Σταύρο Κρεμμύδα, που είχε το ραφείο του στο Ναύπλιο και ήταν γνωστός για την υψηλή τεχνική του και την ικανότητά του να στολίζει με κεντήματα από χρυσή και ασημένια κλωστή τα ενδυματολογικά σύνολα της εποχής. Ο Όθωνας φόρεσε την μπλε ενδυμασία με φουστανέλα που του έραψε ο Σταύρος Κρεμμύδας για πρώτη φορά την 25η Ιανουαρίου του 1836 και από τότε δεν την έβγαλε και ζήτησε να ταφεί με αυτήν.